Πλάκα - Αναφιώτικα
Η πιο παλιά συνοικία της Αθήνας, η Πλάκα, χαρακτηρίζεται από μνημεία όλων των εποχών που δείχνουν ότι εδώ χτυπάει η καρδιά της πόλης από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Πολλές μικρές εκκλησίες, αλλά και ένα τζαμί, ένα χαμάμ και το πρώτο πανεπιστήμιο της Ελλάδας, χωρίς να λείπει και η ρωμαϊκή αγορά, συνθέτουν το πολιτιστικό μωσαϊκό της πόλης. Μεταπολεμικά, τα κτίσματα της Πλάκας κρίθηκαν διατηρητέα στο σύνολό τους, με αποτέλεσμα η Πλάκα να αποτελεί τη μοναδική συνοικία της Αθήνας που σε τέτοια έκταση μπορεί κάποιος να δει την πόλη όπως ήταν πριν 100 χρόνια. Και μετά την περιήγηση στα στενά της, ένα ποτήρι κρασί σε κάποιο από τα πολλά ταβερνάκια κάτω από την Ακρόπολη.
Στο τμήμα της Πλάκας προς την Ακρόπολη υπάρχουν τα Αναφιώτικα. Η ανέγερση τ ης «αυθαίρετης» συνοικείας των Αναφιώτικων στη βόρεια πλαγιά του βράχου της Ακρόπολης, ξεκίνησε περί τα μέσα του 19ου αιώνα, κυρίως από Αναφιώτες, αλλά και από άλλους Κυκλαδίτες μάστορες (μαρμαράδες, λιθοξόους, ξυλουργούς, κτίστες κ.τ.λ.), οι οποίοι είχαν μεταναστεύσει στην Αθήνα και εργάζονταν στην ανοικοδόμηση της πρωτεύουσας. Ως πρώτοι οικιστές αναφέρονται ένας ξυλουργός (Γ. Δαμίγος) και ένας κτίστης (Μ. Σιγάλας) από την Ανάφη, ενώ το παράδειγμά τους ακολούθησαν αργότερα κι άλλοι συμπατριώτες τους, οικοδομώντας με τη σειρά τους τα σπίτια τους εκεί, λαθραία μεν αλλά με την ανοχή προφανώς των αρχών, κυρίως κατά την περίοδο της έξωσης του Όθωνα και της μεσοβασιλείας. Παράλληλα, οι δύο ημιερειπωμένες παλιές εκκλησούλες της περιοχής, ο Άγιος Γεώργιος του Βράχου και ο Άγιος Συμεών, αναστηλώθηκαν, διασκευάστηκαν και απέκτησαν νεόκτιστα καμπαναριά (ο δεύτερος το 1847). Τα μικρά σπιτάκια της περιοχής αποτελούν, κατά τον Κ. Μπίρη, αρχιτεκτονικό δείγμα «απλού δομικού αισθήματος και ευφυούς εξοικονομήσεως αναγκών». Με τις επίπεδες στέγες τους, ενωμένα το ένα με το άλλο «ως κοπάδιον λευκών αμνάδων» (Α. Μωραϊτίδης), σε συνδυασμό με τη ρυμοτομία των στενών ανηφορικών δρομίσκων και τα λαξευμένα σκαλιά (βοηθούντος και του εδάφους), συνθέτουν μιαν απροσδόκητη «νησιώτικη» εικόνα στο άκρο της νεοκλασικής Πλάκας. Η οίκηση παρέμεινε σχεδόν αμιγής μέχρι το 1922, ενώ στη συνέχεια προστέθηκαν Μικρασιάτες πρόσφυγες και έκτοτε η σύνθεση του πληθυσμού άλλαξε σημαντικά. Περί το 1950, ένα τμήμα της συνοικίας κατεδαφίστηκε στο πλαίσιο αρχαιολογικών ανασκαφών, ενώ στα 1970 πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες απαλλοτριώσεις από το Υπουργείο Πολιτισμού. Σήμερα εναπομένουν περί τα 45 σπίτια, που έχουν κηρυχθεί διατηρητέα. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι οφιοειδείς οδοί της περιοχής που οριοθετείται μεταξύ της οδού Στράτωνος και του βράχου της Ακρόπολης, εξακολουθούν να παραμένουν ανώνυμοι και οι οικίσκοι αριθμούνται ως "Αναφιώτικα 1, 2" κ.τ.λ.
